برای بررسی مساله و پدیده اجتماعی بسیار مهمی مانند وضعیت زندان و زندانیان در جامعه ایرانی، ابتدا بایستی به این پرسش پاسخ گفت که قرار است که به کدام جنبه این موضوع پرداخته شود؛ تا از کلی گویی و اشاره ناقص و سطحی به هریک از ابعاد پیدا و پنهان موضوع اجتناب گردد.