به گزارش پایگاه خبری باشت نیوز؛کهگیلویه و بویراحمد دومین استان پربارش کشور پس از گیلان و سرزمین چشمه ها و آبهای جاری است، اما این دیار پر آب از سرمایه اش محروم است تا این روزها و با گرمتر شدن هوا، بحران بی آبی به پای دنا هم برسد و شهرها و روستاها در این منطقه را فرا گیرد.

70 درصد سطح زمین را آب پوشانده اما از این میزان تنها 12.5درصد آب شیرین بوده و تنها سه دهم درصد این آب شیرین در دسترس انسان است.

با این حال کارشناسان معتقدند که استفاده بی رویه از منابع آبی، الگوی نامناسب مصرف و تغییرات آب وهوایی در آینده زمین را با چالش کم آبی مواجه خواهد کرد به طوری که آب اصلی ترین موضوع کشمکش کشورهای جهان خواهد بود.

کشور ایران نیز که بر روی کمربند خشک و نیمه خشک زمین قرار گرفته از بحران بی آبی مصون نیست. ایران حدود یک درصد جمعیت جهان را در خود جای داده و 1.1 درصد از مساحت خشکی‌ها متعلق به این کشور است و این در حالی است که منابع آب تجدیدشونده آن تنها 0.36 درصد منابع تجدیدشونده جهان است.

اما وضعیت کهگیلویه و بویراحمد به نسبت کشور بسیار مطلوب است و این استان با مساحتی یک درصدی، به واسطه قرار گرفتن در میان کوهستانهای زاگرس جنوبی حدود هشت درصد آب کشور را در اختیار دارد.

بارش متوسط سالیانه 536 میلیمتر باران در کهگیلویه و بویراحمد (با دو ناحیه سردسیری و گرمسیری) به همراه آب برفهای قله های دنا، تامر، نور، خامی، خائیز، ساورز و حجال موجب ایجاد بیش از هزار چشمه فصلی و دائمی در کوهپایه های زاگرس مرکزی و جنوبی شده است.

در این میان 18 چشمه دائمی و پرآب با تخلیه سالانه 495 میلیون متر مکعب آب می جوشند و صدها نهر و رودخانه می زایند و این رودخانه ها در مسیر پر پیچ و خم خود به هم می پیوندند و چهار رود پر آب بشار، مارون، زهره و خیر آباد را بوجود می آورند.

با این حال مردم استان به خصوص نیمه گرمسیری باید تابستان های داغ و سوزان را در کم آبی بگذرانند و تشنه لب بمانند و زمین های کشاورزی آنها هم از بی آبی خشک شود و یا آنقدر از آبهای زیر زمینی برداشت کنند تا دیگر چیزی در زمین باقی نماند.

کهگیلویه وبویراحمد که روزی زمزمه های آبهای خروشان و چشمه های جوشانش در سرتاسر کشور می پیچید امروز به دلیل نبود مدیریت مصرف در بین مردم و حتی مدیران مربوطه با مشکلات زیادی اعم از بی آبی و تنش آبی و حتی قطع شدن آبهای برخی از شهرهای خودش در طولانی مدت دچار شده است.

یکی از دلایلی که امروز باعث شده که این استان سراسر آبخیز که به قولی سر منشاء آب بسیاری از رودخانه های بزرگ ایران از جمله کارون بوده خودش در بی آبی غوطه ور باشد، همان نبود مدیریت جامع بر مصرف  است که باعث شده که بیشتر آبهای روان بدون استفاده اصولی از استان خارج شوند و از سویی دیگر هنوز مدیریت مصرف درست آب نیز به شهروندان آموزش داده نشده است.

قطع بودن چندساعته آب در برخی از مناطق شهر یاسوج به گونه ای رقم می خورد که چندین رود پر آب از شهر یاسوج مرکز استان می گذرد، اما هنوز مدیران نتوانسته اند برای بهره وروی از آن چاره جویی خاصی کنند.

مسئله آب تنگه کبوتری و  خشک شدن برخی از چاههای اضطراری آب در مرکز استان و حتی نبود بهره بردن کافی از آبها و نبود چاههای فشار قوی در این شهر باعث شده که جمعیت رو به افزایش مرکز استان هر روز با مشکلات عدیده بی آبی دست و پنجه نرم کنند.

هرچند از چشمه های روان در سطح خیابانهای مرکز استان و برخی دیگر از شهرها کاسته شده ، اما عمر زیاد بیشتر انشعابات و لوله های اتصالی در مرکز استان باعث شده که برخی از مناطق به دلیل  نبود زیر ساخت های مهم شهری با این مشکلات دست و پنجه نرم کنند.

از سویی دیگر این بی آبی شاید مختص مرکز استان نباشد و در بیشتر روستاها با اینکه بیشتر مردم این مناطق از آب چشمه های  برف کوههای دنا امرار و معاش میکنند ،امروز به دلیل کم بارشی چند سال اخیر مسئله به گونه ای دیگر  برای آنان رقم بخورد.

به عنوان مثال خشک شدن  پی در پی برخی چشمه های حوزه آبریز دنا در روستاهای اقماری،بخصوص در منطقه بویراحمد باعث شده که مردم بیشتر روستاهای این شهرستان با مشکل کم آبی روبه رو شوند و همین امر باعث مهاجرت آنان به شهر و  انباشته شدن مشکلات جدیدتر در مرکز استان شود.

این مشکلات دامن گیر به گونه ای بر روی هم انباشته شده اند که نشان از خستگی مدیران آبفای استان دارد،مدیرانی که دیگر رمقی برای به جلو بردن زیر ساختها و حل مشکلات مردم ندارند.

شاید مدیریت خسته در آبفای استان به دو مدیریت آبفای روستایی و شهری هم برگردد اما نباید از خسته بودن این مدیران در آب منطقه ای که رسالت آنان هدایت آبهای سطحی و ایجاد سد برای یک استان هست،گذشت.

موضوعی که امروز بیشتر از گذشته هویدا شده و نمونه بارز آن انتقال آب یکی از رودخانه های مرکز استان به اصفهان بود که بی رغبتی برای احداث دو سد بزرگ در استان و برطرف کردن این موضوعات از جمله این معضلات است.

امروز مسئله احداث سد چشم شیر و سد شیو دو مسئله مهم و اساسی در استان قلمداد می شود که می تواند در آینده نزدیک تا حدود زیادی از بی آبی استان را برطرف کند، اما دست روی دست گذاشتن و پیگیر نبودن برای این دو مسئله و حتی غصب آب استان برای استانهای دیگر، مواردی بوده که شاید در آینده نزدیک دیگر نامی از پر آب ترین استان کشور در دامنه های سترگ دنا شنیده نشود.

انتهای پیام/ صبح زاگرس