به گزارش باشت نیوز؛آفت های برگ خوار و جوانه خوار بلوط در پایان دهه ۹۰ به صورت گسترده درخت بلوط را در جنگل های زاگرس در استان های کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان، فارس و چهار محال و بختیاری درگیر کرد که در سه سال گذشته شدت هجوم این آفت ها به درختان بلوط افزایش یافت.

بنا به گفته مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در سال ۱۴۰۱ حدود۷۴ هزار هکتار از جنگل های بلوط منطقه زاگرس درگیر آفات برگخوار و جوانه خوار بلوط شدند که ۴۱ هزار هکتار از جنگل های بلوط زاگرس دچار آفت برگ خوار شد و از این میزان ۲۶ هزار هکتار در کهگیلویه و بویراحمد، ۹ هزار هکتار در خوزستان و ۶ هزار هکتار نیز در استان فارس قرار دارد.

استان کهگیلویه و بویراحمد ۸۷۴ هزار هکتار جنگل دارد، بیش از ۵۰ گونه درختی و درختچه ای دارد و ۷۰ درصد پوشش جنگل های استان را درختان بلوط پوشش می دهد که در چند سال گذشته، بیش از ۳۰ هزار هکتار از جنگل های بلوط استان درگیر ۲ آفت برگ خوار و جوانه خوار شده است.

پروانه جوانه خوار در ابتدای فصل بهار از جوانه های برگ تغذیه می کند منتهی پروانه برگ خوار بلوط در طول فصل بهار و تابستان صرفاً از برگ درختان بلوط تغذیه می کند و با تجدید نسل، چند نسل را طی می کند که قدرت آسیب زایی بیشتری بدنبال دارد.

تاکنون شیوه مقابله با این آفت ها در نقاط مختلف دنیا استفاده از محول بیولوژیک بی‌تی بود اما از آنجایی که تا کنون این آفت‌کش بیولوژیک به صورت گسترده در جنگل‌های استان مورد استفاده قرار نگرفته بود، مقابله علمی با این آفت ها در دستور کار سازمان های متولی به خصوص اداره کل منابع طبیعی استان قرار گرفت.

برای مدیریت عملی مقابله با این آفت ها ،منابع طبیعی استان ۲ طرح پژوهشی تعیین کرد که مجری طرح مطالعاتی "مدیریت پروانه برگ خوار سفید بلوط" را دانشگاه یاسوج با مدیریت "امین صدارتیان جهرمی" دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه یاسوج برعهده گرفت که در مورد پیشرفت مراحل مختلف اجرای این طرح پژوهشی با وی به گفت و گو نشستیم.

صدارتیان با اشاره به اجرای طرح پژوهشی آفت برگ خوار گفت: این طرح مطالعاتی ۳۰ ماهه به صورت مشترک توسط دانشگاه یاسوج به عنوان مجری مسئول و مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان به عنوان مجری و به صورت تیمی و با عضویت حدود ۱۰ نفر از استادان خبره استان و خارج از کشور از سال ۱۴۰۱ آغاز شد که سازمان منابع طبیعی استان حمایتگر این طرح است.

به گفته وی طرح پژوهشی آفت برگ خوار جزو معدود طرح هایی است که به صورت هم افزایی و همکاری موثر دانشگاه، مرکز تحقیقات، بنیاد ملی نخبگان، سازمان منابع طبیعی و دیگر سازمان های مرتبط در استان آغاز شد و در خلال بررسی‌های صورت گرفته ، برای نخستین بار دشمن طبیعی پروانه "برگ خوار" بلوط را شناسایی کردیم.

صدارتیان قبل از آغاز طرح پژوهشی، مطالعاتی در مورد آفت برگ خوار انجام داده بود و حتی شناخت خوبی از محول "بی تی" در مبارزه با آفت ها داشت چرا که رساله دکتری وی در مورد این عامل بیولوژیک بوده و بنابراین با مطالعه و همکفری نتایج خوبی بدست آورد که با اطمینان ما را دعوت به مناطق آفت زده برگخوار بلوط در سال های گذشته کرد و تاکید کرد: هم اکنون اثری از هجوم‌های گسترده آفت برگخوار در این مناطق گرمسیری استان مشاهده نمی کنیم و این حشره در حال بازگشت به تعادل اکوسیستمی خود است.

وی گفت: شناسایی و پرورش دادن، تکثیر و رهاسازی دشمن طبیعی آفت برگخوار در طبیعت حداقل پنج سال زمان می برد ولی ما با مطالعات گسترده و شبانه روزی که انجام داده‌ایم و با ارزیابی میزان کارایی شیوه های مختلف مبارزه با این آفت، توانستیم گام به گام به شناسایی و مدیریت جمعیت این آفت در مناطق گرمسیری استان بپردازیم.

دشمنان طبیعی آفت برگ خوار، عوامل بیولوژیک مانند؛ بیمارگرها، شکارگرها، پارازیتوئیدها

صدارتیان با اشاره به تنوع دشمنان طبیعی این آفت در استان گفت: عوامل بیمارگر، شکارگر و پارازیتوئید دشمنان طبیعی این آفت هستند که برای اولین بار در دنیا زنبور پارازیتوئید به عنوان دشمن طبیعی لاروهای پروانه برگ خوار سفید بلوط شناسایی شد.

وی تاکید کرد: یکی از کارهای علمی ما شناسایی زنبور پارازیتوئید لارو آفت برگ خوار با نام علمی Dolichogenidea persica برای نخستین بار در دنیا بوده است.عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج گفت: با بررسی دقیق تاریخچه طغیان قبلی آفت در سال ۱۳۵۲ در منطقه دشت ارژن و مرور جزئیات الگوهای مورد استفاده در مدیریت طغیان‌های آفات جنگلی در سایر کشورها توانستیم تصمیم های مناسبی در راستای شناسایی دشمنان طبیعی آین آفت اتخاذ نماییم که در این میان، مطالعات صورت گرفته در خصوص شناسایی دشمنان طبیعی پروانه ابریشم باف ناجور (ناجور بودن بدلیل تفاوت در شکل ظاهری حشرات نر و ماده) پس از راهیابی آن از اروپا به آمریکا یکی از الگوهای مورد استفاده بوده است.