به گزارش خامی، در ورودی روستا تالابی آبی که منقوش از جلوه های رنگارنگ بهاری است، خالق خلقت تابلویی از زیباترین تصویر بدیع طبیعت را عرضه قدم و نگاه هر تازه واردی کرده است.

زلال جاری آب در حالی که گلهای سفید روییده در آب زیبایی کم نظیر سیمای آبی این چشمه برم نسبتا طولانی را تکمیل نموده است، منظره ای مفرح را خلق کرده که در کمتر جایی دیگری می توان یافت.

بقعه متبرکه امامزاده سید محمد (ع) در روستای سرآبیز از توابع شهرستان باشت در پایکوهی، معتدل مرطوب، در 50 کیلومتری شمال شرقی دو گنبدان و شمال جاده آسفالته بابامیدان، گچساران قرار دارد.

روستای سید محمد از شمال به شهر باشت، از جنوب به کوه «چالی»، از مغرب به «کوه خامی » از مشرق به روستای کوپن ممسنی محدود می باشد.

بنای قدیم امامزاده در ابعاد 5*8 متر بوده که دارای یک ایوان 3*5/2 و گنبدخانه ای 4*3 متر که در جانب شرقی آن درب ورودی و در وسط هر ضلع داخلی طاق نمائی با قوس جناغی ایجاد شده، که بوسیله دو ستون ساقی در فواصل دو طرف ورودی گنبد خانه اجراء شده است.

قبر مطهر در وسط گنبد خانه قرار گرفته که بوسیله ضریح چوبی مشبک کهنه در ابعاد 1*90/1*1 متر محافظت می شود. قدمت این بنا با عنایت به ترکیب کلی و نوع طلقنماها بنظر می رسد از معماری دوران صفویه بوده باشد اما زائر سرایی که متصل به ایوان بنا الحاق شده به احتمال مربوط به دوره قاجاریه باشد.

اطراف این زیارتگاه را گورستان وسیعی از قبور مردگان قدیم و جدید فراگرفته که هنوز آثار زیادی از سنگ نوشته های قدیم از دوره اواسط قاجاریه دیده می شود، قسمتی از این قبور در سال 1355 (ه.ش) در زمان تسطیح تجدید بنای امامزاده امحاء شده اند.

ساختمان جدید امامزاده با ابعاد 12*18 متر دارای یک گنبد خانه و دو اطاق زائر و یک سالن بزرگ 7*8 متر که گنبد خانه در وسط آن قرار گرفته، تشکیل شده است. دیواره های ساختمان به طور کلی از کف زمین به ارتفاع 80 سانتی متر با سنگ مرمر تزئین گریده است. در ضلع شرقی ساختمان که محل ورود به مرقد مطهر است، ایوانی به طول 3 متر که در دو طرف آن اطاق به ابعاد 4*5 متر بعنوان زائرسرا و انباری وجود دارد. در وسط سالن زیر گنبد خانه قبر امامزاده قرار گرفته که با ضریحی چوبی به ابعاد 40/1*30/2*1 متر محافظت می شود که بر بالای آن، گنبد مخروطی بلند به ارتفاع 5/4 متر استوار گشته است. در دو سمت شرقی و شمالی ورودی و خروجی ایوان ساختمان، حیاط وسیعی وجود دارد که چهار طرف را به ارتفاع 2 متر با سنگ و سیمان احاطه کرده است.

در فاصله 8 متری بنا در ضلع شمال غربی اطاقی که شاید آشپزخانه با انباری باشد، احداث شده که متصل به آن در جهت مخالف سرویس بهداشتی قرار گرفته است.

در رابطه با شجره طیبه امامزاده سید محمد (ع) آنچه اولاد و احفاد آن اعتقاد دارند، ایشان را منتسب به نوادگان حضرت امام سجاد (ع) می دانند.

نسب نامه ای مشترک با تاریخ تحریر 1203 (ه.ق) ممهور به مهر پنچ تن از علمای بزرگ دوره زندیه از جمله آقا سید اسماعیل، و جمعی دیگر، که شرح آن به تفصیل در سیره و احوال امامزاده سید شاه نظر مؤمن (ع) ذکر شده است. ایشان را فرزند عبدالله ابن امام محمد باقر (ع) نام می برد.

در همین رابطه وقف نامه ای دیگر با تاریخ تحریر من شهر محرم الحرام سال 1317 (ه.ق) ممهور به مهر و تاًیید هفت تن از علمای دوره قاجاریه (مظفرالدین شاه) که نسب امامزاده سید محمد (ع) را به حضرت امام سید الساجدین زین العبدین (ع) ذکر می کند.

سند دیگری، مربوط به سال 1320 (ه.ق) با خط طغرایی ممهور به مهر 11 تن از علما و کلانتری منطقه ای و کد خدایان بومی و در راًس آنها عبدالحسین خان ولد سلطان محمود خان در باب صحیح النسب سادات سید محمدی و امامزاده سید محمد سرآبیز که از نوادگان حضرت امام سجاد (ع) و یکی از امامزادگان معتبر آن سامان ذکر شده است.

چهارمین سندی است با عنوان رقبه نامه همین امامزاده که با استناد به تذکره های سابق به ترتیب از سلسله نسب حضرت آدم الی حضرت امام الساجدین زین العابدین (ع) علی بن الحسین ابن علی (ع) ختم نموده، که امامزاده سید محمد سرآبیز در زمان خلافت احمد بن معتصم ملقب به انستعین بالله عباسی توسط ابلق سواران کوفی در خاک رستمدار بلاد شاپور شهید شده است. این سند توسط وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه(اداره معارف و اوقاف ایالتی خوزستان) در سال 1317 (ه.ق) برابر سواد مطابق اصل است تنظیم شده و تعدادی از علمای وقت گواهی و تاًیید کرده اند.

پنجمین سند، وقف نامه ای است به تاریخ و تحریر 1320 (ه.ق) ممهور به مهر هفت تن از علما و کلانتری نامی عهد مشروطیت که در ظهر آن تصدیق کرده که این وقف نامه  از سند سال 820 (ه.ق) استنساخ شده است که بعلت ناخوانا بودن آن موفق به رؤیت تمام خطوط حواشی نشدیم. در این طومار امام زاده سید محمد را از احفاد حضرت امام سجاد (ع) ذکر می کند که از صبا، قبله، یمین و یسار موقوفات آنرا مشخص می کند.

در وضعیت کلی این امامزاده، محل زیارتگاه پاکدلان و عاشقان بسیاری است که از گوشه و کنار این مناطق (گچساران، نورآباد، باشت، یاسوج، دهدشت ....) به زیارت مرقد مطهرش می آیند و گاه شبانه روز را در این مکان مقدس بیتونه می کنند.

امامزاده سید محمد سرآبیز دارای اولاد و اعقاب زیادی می باشد که به سادات سید محمد شهرت دارند، که در مجموع دارای چهار اولاد به نامهای: میر علی رضایی، میر بهذاد، میر محمد و میر جعفر که در شهرها و آبادی های سرآبیز، چنارستان، بابا میدان یاسوج ، شیراز  دارند.

تخریب بنای قدیمی این بقعه سال 88 انجام گرفت و ساخت بنای جدید با نقشه ای به میزان 900 مترمربع آغاز شد که این بنا دارای گنبد سرا و دو سالن است.

با همکاری میراث فرهنگی شماری سکوی نشیمن و آلاچیق در کنار این بقعه ی گردشگر پذیر ایجاد شده است.

انتهای پیام/ک308