تازه های سایت
پربازدیدها
نسخه مناسب چاپ
به گزارش باشت نیوز، آتوسا یوسفی، کارشناس مسئول واحد تغذیه شبکه بهداشت و درمان شهرستان باشت در یادداشتی نوشت: یکی از علل مصرف بالای نمک در کشور ما، همگانی نشدن مصرف نمک تصفیه شده ی خالص است، زیرا نمک های موجود در بازار اغلب تصفیه نشده و دارای ناخالصی‌های فراوان هستند که این ناخالصی‌ها عمدتا باعث پنهان کردن شوری نمک می شوند.
روش مکانیزه ی تصفیه نمک روش تولید در کارخانه‌های تصفیه ی نمک شامل مراحل زیر است:
1- آسیاب کردن سنگ نمک (یا استفاده ی مستقیم از نمک تبخیری) و انحلال آن در آب خالص و تهیه ی محلول اشباع آب نمک.
2- ضافه کردن مواد شیمیایی برای رسوب کامل کلسیم و منیزیم و خارج نمودن مواد نامحلول.
3- عبور محلول آب نمک از فیلترهای شنی برای حذف ذرات ریزتر از 30میکرون.
4- تبخیر محلول اشباع نمک و تولید بلورهای (کریستال‌ها) خالص نمک و جداسازی آنها توسط سانتریفوژ.
5- شست وشوی نهایی بلورهای نمک در سانتریفوژ و اضافه کردن یُد به آن.
6- خشک کردن کریستال‌های نمک در خشک کن با استفاده از هوای گرم و انتقال نمک به سیلوهای ذخیره.
7- بسته بندی نمک با دستگاه‌های تمام اتوماتیک
همان‌گونه که دیده می شود در این روش علاوه بر افزایش میزان خلوص تا حداقل 5/99درصد، تمام ناخالصی‌های محلول و نامحلول نمک حذف می شوند و نیز به علت دمای بالای مورد استفاده، آلودگی‌های میکروبی(که در صنایع غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است) از بین می روند.
یُد دار کردن نمک
بسیاری از مواد غذایی به طور معمول در رژیم غذایی مردم کشورمان کم است. یُد از جمله ی این مواد است که هرچند بدن به مقدار زیاد آن احتیاج ندارد، اما کمبود آن هم مشکلات زیادی را به دنبال دارد.
اختلالات ناشی از کمبود یُد، بیش از یک میلیارد نفر از مردم جهان و از جمله ایران را در معرض خطر قرار داده است. بررسی‌های به عمل آمده نشان می دهد که نمک، ایده‌‌آل ترین وسیله برای افزایش یُد است، زیرا تنها ماده ی غذایی است که در دسترس عموم مردم است و در بیشتر جوامع روستایی ممکن است تنها کالایی باشد که از خارج به آنها می رسد.
روش‌های افزایش یُد به نمک ساده و قابل اجراست، به خصوص وقتی نمک برای مصرف تصفیه می شود، یُد افزایی تاثیر بسیار ناچیزی در قیمت آن خواهد داشت. برای اضافه کردن یُد به نمک از ترکیبات یُدور یا یُدات پتاسیم و به میزان 30 تا50 گاما (میلی گرم در کیلوگرم) استفاده می شود.
اضافه کردن یُد به نمک تاثیر بسیار زیادی در ریشه کنی بیماری گواتر در بین مردم ایران داشته است.
ویژگی هایی که در یک نمک خوب، مد نظر قرار می گیرد، عبارتند از:
ویژگی های فیزیکی مثل وضعیت ظاهری ، طعم و بو، مواد خارجی و اندازه ی ذرات.
ویژگی های شیمیایی که شامل خلوص، مواد نامحلول در آب ، سولفات محلول در آب ، رطوبت و میزان ید.
چند نکته کاربردی برای مصرف نمک:
1. از نمک های تصفیه شده و دارای مُهر استاندارد استفاده کنید.
2. نمک مورد مصرف را در ظروف سربسته، خشک و تمیز نگهداری کنید.
-3 اگر دچار فشار خون بالا هستید و یا زمینه ی این بیماری در خانواده و خویشاوندان شما وجود دارد، باید میزان نمک طعام رژیم غذایی خود را کاهش دهید.
نمک يکي از مواد غذايي ضروري براي بدن است و به عملکرد صحيح بدن و مغز کمک مي کند. اما مصرف زياد نمک مي تواند خطرات بيشماري را براي بدن داشته باشد. اين خطرات در افرادي که فشار خون بالايي دارند، به مراتب بيشتر است.
ريختن نمک زياد در غذا
اثرات مفيد نمک براي بدن:
- بيشترين اثر مفيد نمک، ثابت کردن ضربان غير عادي قلب است و به تنظيم فشار خون کمک مي کند.
- خارج کردن اسيديته زيادي که در بدن به وجود آمده است.
- حفظ تعادل مقدار قند خون
4. فراهم ساختن انرژي لازم براي بدن
5. کمک به عملکرد صحيح سلول هاي عصبي
6. جذب مواد مغذي
7. صاف و نرم کردن حنجره و جلوگيري از چسبناک شدن مخاط که معمولا در تنگي نفس ديده مي شود.
8. براي بيماري زکام و سينوزيت بسيار مفيد است.
9. نمک يک آنتي هيستامين طبيعي مي باشد.
10. جلوگيري از کرامپ يا گرفتگي عضلاني
11. جلوگيري از ريزش بزاق در حين خوابيدن
12. براي ساخت استخوان مهم است. يکي از مهم ترين دلايل پوکي استخوان، کمبود نمک و آب مي باشد.
13. براي تنظيم خواب مهم است و به عنوان يک هيپنوتيسم طبيعي عمل مي کند
14. نمک قسمتي از درمان بيماران ديابتي مي باشد.
15. استفاده از نمک بر روي زبان، موجب توقف سرفه هاي خشک مي شود.
با اين همه خواص مفيد"نمک زياد" براي بدن مضر
نمک از املاح سديم و کلر تشکيل شده است. در بزرگسالان، هنگامي که مقدار سديم دريافتي زياد باشد، بدن آب زيادي را نگه مي دارد و مقدار مايعات جمع شده در بدن بسيار زياد مي شود.
مصرف زیاد نمک و سکته های قلبی
مقدار مصرف نمک با میزان شیوع سکته قلبی در جامعه مرتبط است. علاوه بر اینکه نمک باعث افزایش فشار خون می شود، به نظر می رسد به طور مستقیم و بدون اینکه اثری بر فشار خون داشته باشد، باعث سکته قلبی نیز می شود.
ارتباط مصرف زیاد نمک و پوکی استخوان
نمک زیاد، کلسیم را از استخوان ها جدا می کند و باعث دفع آن از ادرار می شود. به همین دلیل باعث نازک شدن و پوکی استخوان می شود، در نتیجه با افزایش سن، استخوان ها به راحتی می شکنند. برای کاهش خطر پوکی استخوان، مصرف نمک باید کاهش یابد.
نمک و سرطان معده
کاهش مصرف نمک، خطر شیوع سرطان معده را کاهش می دهد. در مطالعه کشورهای مختلف در جهان، ارتباط نزدیکی بین مقدار مصرف نمک و تعداد افراد مبتلا به سرطان معده آشکار شده است. در مناطقی که مردم نمک کم مصرف می کنند، شیوع سرطان معده کمتر است.
مصرف زیاد نمک و آسم
مصرف نمک زیاد، شرایط آسم را تشدید می کند، یعنی اگر مستعد ابتلا به آسم هستید، به طور غیرمستقیم، بیماری شما را وخیم تر می کند. مطالعات متعدد نشان داده اند که کاهش مصرف نمک، همراه با سایر عوامل درمانی آسم، در بهبود این بیماری موثر و مفید است.
نگهداری مایعات بدن
مصرف نمک زیاد، باعث افزایش احتباس مایعات در بدن می شود.کاهش مصرف نمک در این شرایط، حدود 2 لیتر از مایعات بدن (2کیلوگرم ازوزن بدن) را کاهش می دهد. در بسیاری از زنان که دچار ورم قوزک پا و تنگ شدن انگشتر در دست شان هستند، با کاهش مصرف نمک در غذای خود، ورم بسیار کاهش می یابد.
در بدن بزرگسالان، مقداري از نمک دريافتي از طريق کليه ها و بوسيله ادرار کردن از بدن خارج مي شود. اما در بدن نوزادان، کليه ها هنوز توانايي کافي براي خارج کردن نمک از بدن را ندارند.
اين را بدانيد که به نوزادان(به خصوص تا 4 ماهگي)، غذاي پُر نمک ندهيد، زيرا در بدنشان جمع مي شود و چون نمي تواند خارج شود، باعث بيماري کليه ،کبد، آسيب به مغز مي گردد و در شرايط حاد به مرگ نوزاد مي انجامد. به همين دليل، متخصصان تغذيه سفارش به دادن شير مادر و يا شيرخشک به نوزادان مي کنند.
در واقع نمک هيچ کالري ندارد.
مصرف زياد نمک، به دليل نگه داري بيش از حد آب در بدن، باعث افزايش وزن موقتي مي گردد و برعکس آن، مصرف کم نمک، به خاطر بيرون کردن آب از بدن، مي تواند موجب کاهش وزن موقتي شود. در واقع نمک هيچ کالري ندارد.
جالب است بدانيد که اکثر غذاهاي رژيمي، بدون نمک هستند و کاهش وزن ايجاد شده در اين رژيم ها، فقط به خاطر دفع مقدار زيادي آب از بدن مي باشد و اگر بعد از اين رژيم، از غذاهاي داراي نمک استفاده کنيد، به همان وزن قبلي خود مي رسيد!
مقدار زياد نمک در غذا، باعث افزايش کالري و کاهش فيبر غذايي مي شود و اين غذا به طور کلي مشابه غذاهاي حاضري و آماده فست فود است.
نمک و تخم مرغ
چه مقدار نمک بخوریم؟
در حال حاضر مصرف نمک که بویژه در غذاهای آماده به میزان زیاد مورد استفاده قرار می گیرد در کشور ما بالا است. طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی، حداکثر مقدار مصرف روزانه نمک پنج گرم است. این درحالیست که میزان مصرف نمک در کشور 2 تا 3 برابر این مقدار برآورد شده است. نمک دریافتی شامل نمک نمکدان، نمک موجود در مواد غذایی و نمک اضافه شده به غذا در زمان طبخ است
چه مقدار نمک براي بدن مضر نيست؟
سن مقدار نمک توصيه شده
بزرگسالان 6 گرم در روز
14-11 سال 6 گرم در روز
10-7 سال 5 گرم در روز
6-4 سال 3 گرم در روز
3-1سال 2 گرم در روز
نوزادان 12-7 ماه 1 گرم در روز
نوزادان 6-0 ماه کمتر از 1 گرم در روز
دانشمندان در اين زمينه بسيار تحقيق کرده اند و به اين نتيجه ي مهم رسيده اند که غذاهاي خوشمزه داراي مقدار زيادي نمک مي باشند و اين خود عاملي است براي ابتلا به پوکي استخوان، تنگي نفس و سرطان معده.
پيتزا، همبرگر و ساندويچ سوسيس بيشتر از 1 گرم نمک دارند و اين مقدار 3/1 مقدار توصيه شده براي کودکان 6-4 سال است.
نکات ضروري براي محدود کردن نمک در بدن
سر سفره غذا از نمکدان استفاده نکنيد.
برچسب هاي مواد غذايي را حتما بخوانيد تا از ميزان نمک موجود در آنها مطلع شويد.
مقدار زيادي سبزيجات و ميوه جات تازه مصرف کنيد. غير از اثرات مفيد مصرف ميوه ها و سبزيجات، پتاسيم موجود در آنها باعث تعادل نمک مي شود.
بهتر است نمک را کم مصرف کنيد، اما اگر مي خواهيد آن را در غذا بريزيد، نمک را در آخرين مرحله پخت، به مقدار خيلي کم اضافه کنيد.
ورزش کنيد.
آتوسا یوسفی - کارشناس مسئول واحدتغذیه- شبکه بهداشت و درمان شهرستان باشت
انتهای پیام/ک308
نظرات کاربران